Elektrik Dağıtım Panosu Nedir? Temel Bileşenleri Ve Görevleri

Elektrik, dünyanın her ülkesinde ve şehrinde belirli bir kaynakta üretilir ve bu kaynaktan kullanım alanlarına yüksek gerilim hatları ile ulaştırılır. Daha sonrasında ise kullanım noktalarında özellikle yapıların giriş bölümlerinde elektrik dağıtım panosu kullanımı yer alır. Panolar şebeke üzerinden gelen elektrik enerjisinin sorunsuz bir şekilde yapı içerisinde dağıtılması görevini üstlenen sistemlerdir.

Elektrik değişen akım değerlerine sahip olarak akımın döngü oluşturduğu hatlarda dolaşım gerçekleştirir. Hat üzerindeki bulunan akım genellikle yüksek gerilime sahip olurken, kullanıcıya düşük gerilim değerleri ile ulaşması gerekir. Bu neden ile hem akımın kontrolü hem takibi hem de prosedür olarak fiyatlandırma gibi işlemler için dağıtım panoları kullanılır. Örnek olarak bir alışveriş merkezinin giriş noktasında yer alan elektrik dağıtım panosu şebeke üzerinden gelen yüksek gerilimli elektriği içerisindeki birçok farklı bileşen sayesinde alışveriş merkezinin her noktasında kullanılabilecek şekilde iç noktalara iletir.

Elektrik Dağıtım İşlevi Nedir?

Dağıtım panosu, elektriğin doğru bir şekilde yönetilmesi, kontrol edilmesi ve güvenli şekilde kullanılması için gereklilik oluşturan sistemdir. Elektrik enerjisinin kontrol edildiği nokta olduğu için temelinde her yapı için bir gereklilik oluşturur. Ancak bazı yapılarda elektrik iletim ve dağıtımının daha detaylı ve komplike bir şekilde gerçekleştirilmesi dahi gerekebilir. Örnek olarak bazı fabrikalarda farklı sistemlerin elektrik akımını birbirinden bağımsız alması için çekmeceli mcc pano gibi sistemlerden yararlanılır.

Dağıtım panosu ana elektrik kaynağından besleme alırken bazen birden fazla devreye bölünebilir. Örneğin; bir kurum içerisinde klima sistemi, çalışma odaları, konferans salonu, ısıtma sistemi ve asansör gibi birçok yapıya ayrı devreler ve hatlar üzerinden elektrik ulaştırır. Hatta bu gibi çalışma alanlarının her birinde ayrı alt panolar dahi yer alabilir. Tüm bu elektriğin dağıtımı ve ulaşımı sırasında da içerisinde bulunan değişen ekipmanlar sayesinde pano akım yüksek değerleri, kısa devreler ya da problemlere karşı güvenlik avantajları oluşturur.

Genel çerçevede elektrik dağıtım panosu öncelikli olarak yapı içerisindeki elektrik ulaşımına güç kazandırır. Dış noktadan gelen elektriğin güvenli bir şekilde dağıtımını sağlarken de birçok riske karşı hem insan sağlığını hem de yapı güvenliğini sağlar. Acil durumlarda elektrik kaynaklı risklere karşı ani ve pratik müdahale imkanları elde edildiği gibi yapılarda prosedür gereği de eksiksiz bir sistem kurulması için dağıtım panoları bir gereklilik olarak yer alır.

Elektrik Dağıtım Panosu Temel Bileşenleri Ve Görevleri

Dağıtım panoları üretilirken ana kasa dışında iç bölümde birçok farklı bileşenler yer alır. Temel olarak ise bir pano akım kontrolü için anahtar ve sigortalar, güvenlik açısından röleler, bağlantıların düzenlenmesi açısından klemens veya kelepçeler gibi birçok malzemenin kullanıldığı bir yapıdır. Hatta dış ve iç malzemenin birbirinden yalıtımlı hale gelmesi, güvenlik için sigortaların kablolar ile bağlanması gibi birçok farklı parça panolar içerisinde yer alabilir.

Elektrik dağıtım panosu içerisinde bulunan temel bileşenler ve bu bileşenlerin yerine getirdiği görevler ise aşağıdaki listede daha detaylı ifade edilebilir.

· Devre kesiciler, kısa devre veya aşırı akım gelmesi gibi bir durumda elektrik enerjisinin kesilmesini ve koruma oluşturulmasını sağlar. Bazen pano girişinde ana şalter bazen de pano içinde farklı devreler için ara şalterler kullanılır.

· Kontaktör, pano içerisinde yüksek akım devrelerinin aktif veya pasif olması için görev alır.

· Ölçüm açısından elektrik panolarında bazen ampermetre veya reaktif güç izleme rölesi ya da voltmetre gibi parçalar bulunabilir.

· Röleler panolarda çok önemli bir göreve sahip olurken; bazen endüstriyel otomasyon gibi yapılarda devrelerin korunması için belirli değerlere bağlı olarak elektriğin aktif veya pasif bir şekilde devreye ulaşmasını sağlarlar.

· Sigortalar akım değerlerine karşı koruma oluşturmak açısından otomatik ya da değişen çeşitler ile kullanılırlar.

· Pano içerisinde kablo bağlantı işlemleri ve sabitleme gibi noktalarda klemens kullanımı gerçekleştirilir.

· Pano üzerinde belirli durumların takibi ve belirtilmesi için sinyal lambaları bulunabilir.

· Panoda işlevlerin yönetilmesi ve kontrol edilmesi için düğmeler ve göstergeler bulunabilir.

· Farklı röle çeşitleri açısından da tercihe bağlı olarak elektrik dağıtım panosu içerisinde termal röle, zaman rölesi ya da faz koruma rölesi gibi ekipmanlar bulunabilir.

· Panoda bağlantıları gerçekleştiren ve akımın sürekliliğini sağlayan kablolar ve bu kabloların düzenli bir şekilde yerleşimi için kablo kanalları bulunabilir.

· Sayaçlar elektrik enerjisinin ve tüketiminin takip edilmesi için panoda bulunabilir.

· Kaçak akım riskine karşı da ayrı bir şekilde röle kullanımı sağlanabilir.

· Bazen pano içerisinde ısıtıcı veya soğutma için fan kullanımı sağlanabileceği gibi trafolar yer alabilir.

· Yine otomasyon sistemleri için elektrik dağıtım panosu kullanıldığında PLC kullanımları da panoda yer alabilir.