Gebe Kalmadan Önce Nelere Dikkat Edilmeli?

Evlenmeden önce her iki tarafın da bir kontrolden geçmesi ve cinsellikle ilgili konularda bilinçlenmesi gerekiyor. Böylece genetik geçişli hastalıklar saptanabilir ve önlem alınabilir. Eğer her iki tarafın da cinsel hayatı aktifse, cinsel yolla bulaşabilen hastalıklar kontrol edilmelidir. Çünkü her iki cins de bu tip hastalıkların taşıyıcısı olup sonradan eşlerine bulaştırabilirler. İşte bu tip riskleri yok etmenin tek yolu sağlığınıza zaman ayırmaktan geçiyor. Öyleyse hemen telefona sarılın ve jinekoloğunuzdan bir randevu alın.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Özgür KURTUL evlenecek kişilerin mutlaka üç ay önce bir hekime başvurmaları ve muayene olmaları gerektiğini söylüyor.

Bir kadının ilk adet görmeye başlamasından itibaren 6 ayda bir düzenli olarak jinekolojik kontrolden geçmesi şart. Burada kadınları ikiye ayırmak gerekir. Birincisi; daha önce herhangi bir cinsel ilişkide bulunmamış, cinsel yönden aktif olmamış kadınlar; ikincisi de cinsel yönden aktivitesi başlamış yani daha önceden evleneceği kişiyle veya bir başkasıyla cinsel birliktelikleri olmuş kadınlar. Cinsel yönden aktivitesi başlamış kadınların düzenli olarak bütün kadınlar gibi 6 ayda bir kadın doğum uzmanına giderek muayenelerini olmuş ve rahim ağzı kanseri için pap smear testlerini yaptırmış, kontrolden geçmiş olmaları gerekiyor. Evlenmeden önce kısa sürede çocuk planları yoksa kendilerine uygun bir doğum kontrol yöntemini sorgulamış ve uyguluyor olmaları gerekli. Evlendikten hemen sonra çocuk planlanıyorsa bazı ek testlerin yapılması ve üç ay öncesinden doktorunun önereceği vitamin takviyesine ihtiyaç var.

Hem erkek hem kadının evlenmeden önce mutlaka cinsel ilişki ve kan yoluyla bulaşan AIDS, Hepatit B, Hepatit C testlerini yaptırması gerekir. Adet düzensizliği ya da bir başka hastalığı olan kadınların ise yine bu kontrolleri düzenli olarak yaptırması şart.

Aynı şekilde erkekte de eğer bir problem varsa, örneğin ereksiyon (sertleşme) veya akıntı problemi, o zaman mutlaka bir üroloji uzmanına gidip muayene olması gerekir. Bunun dışında eş adayıyla birlikte onun muayenesinde bulunması, aile planlaması veya cinsel sorunlar hakkında fikir sahibi olması önemlidir. Bu konuda erkeğin de bilinçli hareket etmesi ileride doğabilecek olumsuzlukların da önüne geçer.

Gebelikten korunma önemli. Bizim, çiftlere evlenmeden 3 ay önce kontrole gelmelerini söyleme nedenlerimizden biri bu. Çünkü o çift için en sağlıklı korunma yönteminin ne olacağı, daha önce geçirdiği veya kalıtımla geçen hastalıklar var mı gibi sorular önem taşır: Doğum kontrol hapı mı uygun olacak, yoksa prezervatif mi kullanacaklar? Hangi yöntemi seçeceklerini eşler seçecek, biz yönlendireceğiz. Bizim hedefimiz tüm ailelerin planladıkları zaman ve sağlıklı bir çocuk sahibi olmalarını sağlamak. İstenmeyen gebeliklerin bir şekilde kürtajla veya düşükle sonlanmasını istemeyiz. Her şey planlı olduğu zaman hem gelecekleri hem mutlulukları açısından daha az sorun çıkıyor. Kullanmaları için herhangi bir tıbbi engel yoksa daha önce çocuk sahibi olmamış bir çifte ilk önerdiğimiz kontrol yöntemi, kullanımı son derece basit olan doğum kontrol hapları. Bu hapların yan etkileri az, koruyuculukları da yüksek. Tabii bu haplar ilk kullanıldığı aylarda, zaman zaman alışma ile ilgili problemler çıkabilir. Ya da bazı kadınlarda bu hapların yan etkileri görülebilir. Bu nedenle nikah tarihinden iki ay öncesinde doğum kontrol haplarının başlatılmasını öneriyoruz. Bunu kullanmak istemeyenler için kolda cilt altına yerleştirilen ve yine etkili bir yöntem olan implantlar var. O da olmazsa etkinliği biraz daha az prezervatif-diyafram gibi bariyer yöntemleri de denenebilir. Kadınların kullanabileceği kadın prezervatiflerini de sayabiliriz. Yalnız bu yöntemler konusunda kulaktan dolma bilgilerle hareket edilmemeli. Aileye en uygun ve etkili yöntemin hangisi olduğu konusunda konuşularak birlikte karar vermek en idealidir.

Evlilik öncesi yapılacak tarama testleri çok önemli

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Özgür KURTUL

“Genç bir kadının evlilik öncesi cinsel yaşantısı varsa jinekoloğuna başvurmalı, rutin pap smear testini ve kontrollerini yaptırmalı, doğum kontrol yöntemleri hakkında bilgi almalı. Ayrıca ideal anne olma yaşı, gebelik planlaması konusunda da bilgilendirilmeli. Evlilik hayatına geçecek genç kızlar tek eşli bir yaşantıya hazırlanmakla birlikte cinsel yolla bulaşabilecek hastalıklar, normal fizyoloji, yumurtlama zamanının belirlenmesi, prezervatif kullanımı ve kendilerine uygun olan diğer doğum kontrol yöntemleri (hormonal yöntemler, spiral, cilt altı implantlar gibi) hakkında bilgilendirilmeli. Evlilik öncesi danışma alacak çiftlere normal anatomi ve fizyoloji hakkında bilgi verilmeli. Gerektiğinde bu yardım bir psikolog eşliğinde yönlendirilmeli. Erkekler ise doğum kontrol yöntemleri açısından bilgilendirilmeli.”

Evlilik öncesi çiftler doğum kontrol yöntemleri belirlemek için zaman ayırsa da gelecekteki doğurganlıkları konusunu çok önemsemiyor. Oysa bu testler çiftlere önemli bir gelecek haritası çiziyor.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Özgür KURTUL merak edilenleri yanıtladı.

Bu testleri evlilik öncesi ve gebelik öncesi olarak 2 aşamalı değerlendirmek gerek. İlki, kanunun gerektirdiği ve zorunlu kıldığı testler, diğerleri ise kadın doğum uzmanları olarak bizlerin gebelik öncesi çiftlerin durumlarını tespit için gerekli gördüğümüz testlerdir. Devletin istediği testler içinde; ölümcül olabilen HIV/ AIDS, bulaşıcı olan Hepatit B ve daha nadir rastlanan ama daha tehlikeli olan Hepatit C ile VDRL/ Frengi taraması yer almaktadır. Hemogram dediğimiz kan testi de genel olarak yapılıyor. Bu arada bu testle, Akdeniz anemisi taraması da yapılıyor.

Akdeniz anemisine ülkemizde daha seyrek rastlansa da daha çok Kıbrıs’ta görülüyor. Taşıyıcı olan anne ve babanın çocuklarında hastalık riski çok yüksek oluyor.

Gebelik öncesi testlere gelince de bizler, Rubella denilen kızamıkçığa bakıyoruz. Kızamıkçık gebeliğin erken döneminde ortaya çıkarsa; düşüklere, bebekte sağırlık ve çeşitli anomalilere neden olabilecek bulaşıcı bir hastalıktır. Toplumumuzda genellikle evlilik öncesinde %70-80 oranında geçirilmiş ve bağışıklık kazanılmış oluyor ama yine de yapılan tahlillerde bağışıklık kazanmadığı görülenlere mutlaka, aşılama yapıp birkaç ay beklemek gerekmektedir.

Bunun dışında mutlaka, kadından PAP-smear alıyoruz. Rahim ağzından bir sürüntü ile alınan bu testte, rahim ağzı kanseri riski ortaya çıkmaktadır. Normalde de kadınlar yılda bir kez bu testi yaptırmalıdır.

Son olarak da, metabolik sendrom içeren durumları analiz ediyoruz. Örneğin, ailesinde şeker hastalığı olanlarda gebelik öncesi şeker taraması yapıyoruz veya adet düzensizliği, kilo değişimi, metabolizması düşük olanlarda hipotiroidi denilen tiroid bezinin az çalışması durumu olabileceğinden, araştırmalarımızı bu yönde yapıyoruz.

Bu sebeple hamileliği planlamadan önce, sağlıklı bir gebelik ve doğum geçirmek için mutlaka bu testleri yaptırmak gerekmektedir.

Kesinlikle etkilemez.

Tüm bu testleri yapabilecek, konusunda uzman hekimlerin olduğu bir merkez seçilmelidir.

Tüm bu testler, devlet geri ödeme kapsamındadır.