Uzun yıllardır süregelen çalışmaların sonucunda zeka testi ve çeşitleri günümüzde yaygın biçimde kullanılmaktadır. Kişilerin zeka seviyeleri büyük çoğunlukla genlerden gelmesiyle ya da çevresel, kültürel etkenlere dayandığı bilinmektedir. Bu faktörlere ek olarak da beyinin biyolojisi üzerinde çalışmalar ve testlerin yapımı sonucunda gerçekliğe ulaşılabilir. Beyinin belli özelliklerine bağlı olan bu testler, yerel halk arasında zekilik testi olarak da bilinmektedir. Zeka testi kişinin beyninin biyolojisinin incelenmesi sonucu çıkan potansiyel rakamları ifade eder.

Matematiksel formülü olarak ise şu şekilde özetlenebilmektedir; Bireyin zeka yaşı / gerçek yaşı x 100. Bu formül içerisinde bulunan bilinmeyen değer, kişinin zeka yaşıdır. Formulün tamamlanabilmesi için ise bu değerin mutlak olarak tespit edilmesi gerekmektedir.

Tüm bunlara ek olarak tüm dünyada uygulanan Zeka Testi adımları ile birlikte bu şekilde uygulanır;

Testi uygulayacak olan kişi ve uygulanan kişi sessiz bir oda içerisinde yüz yüze konumlandırılır. Testi uygulayan uzman kişi karşısındakine sorular sorar ve karşılık olarak cevap vermesini bekler. Sözlü olarak yanıtlamaların yanı sıra, uygulanmakta olan Zeka Testinin çeşidine göre kişiden yapboz yapmasını ya da çeşitli resimleri kategorilere ayırmasını istemek gibi fiziki faaliyetler de istenebilir. 

Zeka Testi Çeşitleri

Zeka Testleri kategorisinde bir çok çeşit bulunmaktadır. Bu testlerin bazıları yetişkin bireyler, bazıları ise çocuklar için yapılan zeka testleridir. Yine bazıları görsel hafıza için, bazıları ise görsel zeka testleridir. Tüm bu testlere ek olarak ise bir de performans testlerinde kartlar ve çeşitli şekiller kullanılır. Bu çeşitli şekil ve kartlar arasından en kısa süre içerisinde cevap verilmesi beklenir. Sözel temel zeka testlerinde ise kişinin ya da çocuğun dil yeteneği ölçümlenir ve muhakeme testlerinde de bir olay olgusu üzerinden gidilerek örnek verilir. Bu örnek sonucunda ise oluşan problemi kişinin en iyi ve uygun olacak çözümü üretmesi beklenir.

  • Stanford Binet Zeka Testi; Sözel muhakeme, görsel muhakeme nitelikli ayrıştırma ve kısa vadeli kısımlarında ölçümler yapılır.
  • Wechsler Yetişkin Zeka Testi; 2 Ana kategoriden oluşan bu test, sözel kısmı ile kişinin muhakeme, sözcük dağarcığı, duyumsal dikkat, uzun vadeli hatıra gibi sözel yeteneklerini ölçer. Bir diğer kategorisi ise performans kategorisinde de görsel dikkat, görsel algılama, farklı boyuları algılayabilme ve bunlar gibi performans tabanlı testlerden oluşur.
  • Wechsler Çocuk Zeka Testi; Yetişkin zeka testlerinin aynı kategorilerini içerir. Ancak çocukların anlayabileceği kadarıyla kolaylaştırılmış ve sadeleştirilmiştir.
  • Leiter Zeka Testi; Çocukların geçmiş hayatlarında yaşadıkları işitme ve konuşma kayıpları sonucunda oluşan hasarı ölçümlemeye dayalı, zihinsel performans testidir.

4 Yaş 5 Yaş Zeka Testi

Çocuklar için zeka testleri dört veya beş yaşlarında yapılması oldukça önemlidir. Bu testlerin sonucunda ilerideki yaşamlarını, eğitim – öğretim hayatlarını sosyallik ve mesleki yönelimlerinin alt yapısını oluşturmalarında ve bu konuda ihtiyaç duymaları durumunda destek olunması hayati öneme sahip. Küçük yaşlarında bu zeka testini uygulayan ve sonuçları doğrultusunda hareket eden aile ile, hiç test yaptırmamış aileler arasında gözle görülür ciddi bir avantaj farkı vardır. Yapılan bu zeka testi sonucunda çocuğun henüz küçükken tüm sorun ve avantajları fark edilebilir. Bunun doğrultusunda yaşamı şekillendirilebilir.

Zeka Testleri Neden Önemlidir ?

Zeka testleri, uzman kişiler tarafından kliniklerde farklı amaçlar için yapılabilmektedir. Çocuklara erkenden yapılan zeka testleri sonucunda, zeka geriliği ya da üstün zeka gibi durumların ortaya çıkmasına imkan sağlar. Bunlara ek olarak yetişkin veya çocuklarda işitsel ve görme bozukluğunun da saptanmasında büyük rol oynamaktadır. Test yapılan kişinin medikal durumunun da açığa çıkarılmasında önemli bir değere sahiptir.